Σαμοθράκη Γυναίκες με τοπικές ενδυμασίες...1959

Χώρα Σαμοθράκης τέλη δεκαετίας του '50. Λίγο πριν την μαζική μετανάστευση, προς Γερμανία. Στη φωτογραφία ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Τσίπος.

Στην αγκαλιά του η μικρή τότε Τριανταφυλλιά. Εκ δεξιών του η αγαπημένη του σύζυγος Ευστρατία Τσίπου το γένος Αγγελώνια. Εξ ευωνύμων η Λαζανδρέου Τασούλα που λίγα χρόνια μετά μετανάστευσε στην Αμερική.

Εις μνήμην του αγαπημένου θείου μια περιγραφή από το βιβλίο του
Α. Χρηστομάνου*:

"Δύο λέξεις περί των κατοίκων της Σαμοθράκης,...

...Τις δύναται ν'αρνηθή ότι η δυστυχία τιθασεύει και ποεί άνθρωπον ευάγωγον;...

...Οι Σαμόθρακες είναι φίλεργοι και φιλομαθείς, εκπατριζόμενοι δε ευδοκιμούσιν ως οι Μυτιληναίοι, οι Κυνουριείς και οι Καλαβρυτινοί, είναι αφελείς και ευθύμου διαθέσεως, επιτήδειοι δε και επιχειρηματίαι. Ειρηνικοί ως η παραδεισιακή των νήσος, αποφεύγουσι τας βιαιοπραγίας και αν ποτέ συμβή εν τη μικρά αυτών κοινωνία να διαπραχθή έγκλημα τι, το ενθυμούνται άπαντες και το διηγούνται μετ’ αποστροφής.

Εκείνο δε, όπερ μοι προυξένησε την μεγίστην αίσθησιν, είναι ότι οι Σαμόθρακες είναι γνήσιοι Έλληνες κατά τε τον χαρακτήρα, το παράστημα και την γλώσσαν. Είδον άνδρας υψηλούς και ωραίους, δολιχοκέφαλους, κανονικάς χείρας και εκφραστικήν φυσιογνωμίαν έχοντας. Και αυτοί οι ιδιωματισμοί της γλώσσης είναι γνησίως ελληνικοί, αι παραφθοραί σπάνιαι, η προφορά άμεμπτος και ενίοτε παρεισφρύουσιν εις τον διάλογον λέξεις, αρχαίαι ή βυζαντιναί, διατηρηθείσαι εν τη μικρά, αποκεκλεισμένη και εστερημένη σχεδόν πάσης επιμιξίας νήσω ταύτη...

...Αφελείς και ρεμβαστικοί, γνωρίζουσιν ουχ ήττον το συμφέρον των και ειμί βέβαιος ότι οι Σαμόθρακες εκπατριζόμενοι ευδοκιμούσιν εν μέσω μέιζονος κοινωνίας."...

*«Η ΝΗΣΟΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ και Ο ΣΕΙΣΜΟΣ ΤΗΣ 28 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ (9 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ) 1893» ΥΠΟ ΑΝΑΣΤ.Κ. ΧΡΗΣΤΟΜΑΝΟΥ [Απόσπασμα εκ της Επετηρίδος του Παρνασσού], εν Αθήναις εκ του τυπογραφείου της Εστίας 1899.

Επιπλέον να αναφέρουμε ότι οι γυναίκες φορούν τοπικές ενδυμασίες της νήσου. Παρακάτω λίγες πληροφορίες για την σαμοθρακίτικη γυναικεία  ¨φορεσιά".

Η ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ

  Αντίθετα με την ανδρική φορεσιά η παραδοσιακή γυναικεία φορεσιά της Σαμοθράκης, καταργήθηκε πολύ νωρίς με αποτέλεσμα να μην έχουμε ξεκάθαρη εικόνα της πραγματικής της μορφής. Ο τελευταίος τύπος γυναικείας φορεσιάς που φορέθηκε πριν το 1910 είναι ο σάκος.

  Αποτελούνταν από την φαρδιά φούστα ’’ φστάνα’’ η οποία έφτανε μέχρι το έδαφος και τον ‘’σάκο’’ το πάνω κομμάτι που ήταν κλειστό μπροστά μέχρι το λαιμό από το ίδιο ύφασμα μεταξωτό σταμπωτό σε έντονα χρώματα, πράσινο, κίτρινο, κόκκινο, για την επίσημη νυφική στολή ή μπλε βαμβακερό για την καθημερινή. Στο κεφάλι φορούσαν τον ‘’μπασμά με τα στεφανούδια’’ βαμβακερή σταμπωτή μαντήλα, σε κίτρινο ή κεραμιδί χρώμα, και από μέσα το φακιόλι, ένα φεσάκι, το οποίο στερέωναν με μια μαντήλα δεμένη σαν ταινία και τις πλεξούδες.

  Από τον τύπο της παλιότερης στολής που δεν έχει διασωθεί, διατηρήθηκαν η ασημένια ζώνη καθώς επίσης και το γιλέκο μακρυμάνικο τσόχινο ή μεταξωτό. Το χειμώνα από πάνω φορούσαν τη μπέρτα, πλεκτή ή υφαντή στον αργαλειό. Οι κάλτσες ήταν λευκές βαμβακερές πλεγμένες στο χέρι και τα παπούτσια τους δερμάτινα μαύρα, ανάλογα με το στυλ της εποχής (μποτίνια ή με κορδόνια). Επειδή η νυφική στολή φοριόταν για λίγα χρόνια μετά τον γάμο έχουν εξαφανιστεί οι περισσότερες επειδή στη συνέχεια για να αξιοποιήσουν το ύφασμα το χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή παπλωμάτων. Οι γυναίκες της αστικής τάξης την ίδια εποχή φορούσαν τα φορέματα δυτικού τύπου που ερχόταν από Κωνσταντινούπολη και ήταν η μακριά φούστα με ουρά και πουκάμισο χωρίς τη χρήση μαντήλας ή άλλου είδους κεφαλόδεσμου.

Πηγή