Στη φωτογραφία, παρέα μπροστά στο μπακάλικο (ελληνηστί: "Παντοπωλείο") στα Αλώνια περί το 1955. Στη μέση της φωτογραφίας ο Πέτρος Χαλκιάς.
Μπακάλης...πολλές φορές υποτιμητικό, ειδικά για κάποιον που κάνει χονδροειδείς υπολογισμούς και προχειροδουλειές.
Σύμφωνα με το Λεξικό "μπακάλης ο...
[bakális] θηλ. μπακάλισσα [bakálisa]: επαγγελματίας που πουλάει λιανικώς είδη καθημερινής χρήσης και ιδίως τρόφιμα· παντοπώλης: Ο ~ του χωριού / της γειτονιάς.//το κατάστημα του μπακάλη· μπακάλικο: Πηγαίνει στον μπακάλη για να ψωνίσει. Τουρκική bakkal < αραβική bakkāl. Το οθωμανικό λεξικό αναφέρει το bakkal ως λέξη αραβικής καταγωγής που σημαίνει εκτός από παντοπώλης και οπωροπώλης. "
Εικόνες γνωστές από το παρελθόν. Μπορεί να μην τις πρόλαβαν οι νεότερες γενεές, αλλά τις γνώρισαν μέσα από τον παλαιό ελληνικό κινηματογράφο, αναπόσπαστο μέρος του οποίου ήταν το παντοπωλείο. Μπορεί να είδαν τις εικόνες, δεν μύρισαν όμως τις ωραίες μυρωδιές του παλαιού παντοπωλείου. Το παντοπωλείο που πολλές φορές μετατρέπονταν σε "καφενείο¨ή και μεζεδοπωλείο. Ο μεζές που συνόδευε το ούζο, λίγα στραγάλια ή ελιές. Κάποιες φορές παστά ψάρια ή έφτιαχναν λίγο φαγητό, αλλά σπάνια. Στά παλαιά παντοπωλεία ανεγράφετο, πολλές φορές, "Εδώδιμα & Αποικιακά" κάτω από τόν τίτλο. Μικρός το "Εδώδιμα" αντηχούσε στα αυτιά μου ως -εδώ με την έννοια το εντόπιου, ενώ στήν πραγματικότητα σημαίνει "βρώσιμος" (από τό εδωδή=τροφή).
Ο αφανισμός των μικρών παντοπωλείων άρχισε με την επέλαση των υπεραγορών (Souper Market) και την εφαρμογή νόμων, όπως πολεοδομικές ρυθμίσεις, απελευθέρωση του ωραρίου, ειδικές πολιτικές πωλήσεων κ.τ.λ.
Η ελληνική ταινία "Της κακομοίρας" είναι γνωστή και ως «Ο μπακαλόγατος».
Βασισμένη στο θεατρικό έργο των Χρήστου και Γιώργου Γιαννακόπουλου σε σενάριο σκηνοθεσία του Ντίνος Κατσουρίδης. Πρωταγωνιστούν : Κώστας Χατζηχρήστος, Νίκος Ρίζος, Κώστας Δούκας, Μαρίκα Νέζερ, Νίκος Φέρμας, Ντίνα Τριάντη, Νέλλη Παππά, Θανάσης Μυλωνάς.
Στη συνέχεια του κειμένου, ακολουθούν μερικές από τις σπαρταριστές ατάκες του Κώστα Χατζηχρήστου στο ρόλο του Ζήκου:
1η Ατάκα από την ταινία «Της κακομοίρας»:
Χατζηχρήστος: «Κουβάλησες και την ανιψιά σου εδώ πέρα να μας κάνει την όμορφη.»
Μεντής: «Ποια ανιψιά μου βρε; Γυναίκα μου είναι.»
Χατζηχρήστος: «Γυναίκα σου; Δικιά σου;»
Μεντής: «Όχι του γείτονα. Με αγάπησε και με πήρε.»
Χατζηχρήστος: «Σ’ αγάπησε; Τι αγάπησε από εσένα βρε κακομούστακε; Ο άντρας σου είναι αυτός;»
Γυναίκα: «Ναι.»
Χατζηχρήστος: «Άντρας σου; Καλά να πάθεις! Τι του λιμπίστηκες του κομοδίνου; Εμείς αυτούς στο χωριό, τους πνίγουμε στο νεροχύτη για να μη χαλάσει η ράτσα!»
2η Ατάκα από την ταινία «Της κακομοίρας»:
Δούκας: «Ζήκο. Σταμάτα γιατί θα προβώ σε ωμότητες.»
Χατζηχρήστος: «Κι εγώ θα προβώ σε ψημενότητες!»
3η Ατάκα από την ταινία «Της κακομοίρας»:
Δούκας: «Ζήκο. Θα σου ρίξω κλωτσιά και θα σε βάλω γκολ στο γήπεδο Καραϊσκάκη.» Χατζηχρήστος: «Μπα; Κι εγώ αργώ ξέρεις να το σφυρίξω οφσάιντ!»
4η Ατάκα από την ταινία «Της κακομοίρας»:
(Μιλάει στο τηλέφωνο)
Χατζηχρήστος: «Τι να ‘χουμε; Ναι, νομίζω πως έχουμε ένα και μοναχικό. Για αναμείνατε ολίγον τι... Είναι αυτό που έχει μια τρούπα στη μέση; Δεν ξέρω να σας πω τι μάρκα είναι γιατί τα γράμματα είναι τ' ανάσκελα! Ε, μάλλον δεν θα είναι ελληνικής κατασκευής, θα είναι αλλοδαπής προελεύσεως, γιατί βλέπω πολλά μασκαραλίκια απ’ όξω! Έχει κάτι γατιά, κάτι λιοντάρια! Πάντως εσείς θα τα φάτε; Όχι, θα τ' ανάψετε! Ε, άμα ανάψουν ανάψανε! Μάλιστα θα τα στείλω σε πρώτη ευκαιρία γιατί λείπει ο μικρός. Σας μερσώ μαντάμ! Ωρέ ντουβάρ!»
Σύμφωνα με το Λεξικό "μπακάλης ο...
[bakális] θηλ. μπακάλισσα [bakálisa]: επαγγελματίας που πουλάει λιανικώς είδη καθημερινής χρήσης και ιδίως τρόφιμα· παντοπώλης: Ο ~ του χωριού / της γειτονιάς.//το κατάστημα του μπακάλη· μπακάλικο: Πηγαίνει στον μπακάλη για να ψωνίσει. Τουρκική bakkal < αραβική bakkāl. Το οθωμανικό λεξικό αναφέρει το bakkal ως λέξη αραβικής καταγωγής που σημαίνει εκτός από παντοπώλης και οπωροπώλης. "
Εικόνες γνωστές από το παρελθόν. Μπορεί να μην τις πρόλαβαν οι νεότερες γενεές, αλλά τις γνώρισαν μέσα από τον παλαιό ελληνικό κινηματογράφο, αναπόσπαστο μέρος του οποίου ήταν το παντοπωλείο. Μπορεί να είδαν τις εικόνες, δεν μύρισαν όμως τις ωραίες μυρωδιές του παλαιού παντοπωλείου. Το παντοπωλείο που πολλές φορές μετατρέπονταν σε "καφενείο¨ή και μεζεδοπωλείο. Ο μεζές που συνόδευε το ούζο, λίγα στραγάλια ή ελιές. Κάποιες φορές παστά ψάρια ή έφτιαχναν λίγο φαγητό, αλλά σπάνια. Στά παλαιά παντοπωλεία ανεγράφετο, πολλές φορές, "Εδώδιμα & Αποικιακά" κάτω από τόν τίτλο. Μικρός το "Εδώδιμα" αντηχούσε στα αυτιά μου ως -εδώ με την έννοια το εντόπιου, ενώ στήν πραγματικότητα σημαίνει "βρώσιμος" (από τό εδωδή=τροφή).
Ο αφανισμός των μικρών παντοπωλείων άρχισε με την επέλαση των υπεραγορών (Souper Market) και την εφαρμογή νόμων, όπως πολεοδομικές ρυθμίσεις, απελευθέρωση του ωραρίου, ειδικές πολιτικές πωλήσεων κ.τ.λ.
Η ελληνική ταινία "Της κακομοίρας" είναι γνωστή και ως «Ο μπακαλόγατος».
Βασισμένη στο θεατρικό έργο των Χρήστου και Γιώργου Γιαννακόπουλου σε σενάριο σκηνοθεσία του Ντίνος Κατσουρίδης. Πρωταγωνιστούν : Κώστας Χατζηχρήστος, Νίκος Ρίζος, Κώστας Δούκας, Μαρίκα Νέζερ, Νίκος Φέρμας, Ντίνα Τριάντη, Νέλλη Παππά, Θανάσης Μυλωνάς.
Στη συνέχεια του κειμένου, ακολουθούν μερικές από τις σπαρταριστές ατάκες του Κώστα Χατζηχρήστου στο ρόλο του Ζήκου:
1η Ατάκα από την ταινία «Της κακομοίρας»:
Χατζηχρήστος: «Κουβάλησες και την ανιψιά σου εδώ πέρα να μας κάνει την όμορφη.»
Μεντής: «Ποια ανιψιά μου βρε; Γυναίκα μου είναι.»
Χατζηχρήστος: «Γυναίκα σου; Δικιά σου;»
Μεντής: «Όχι του γείτονα. Με αγάπησε και με πήρε.»
Χατζηχρήστος: «Σ’ αγάπησε; Τι αγάπησε από εσένα βρε κακομούστακε; Ο άντρας σου είναι αυτός;»
Γυναίκα: «Ναι.»
Χατζηχρήστος: «Άντρας σου; Καλά να πάθεις! Τι του λιμπίστηκες του κομοδίνου; Εμείς αυτούς στο χωριό, τους πνίγουμε στο νεροχύτη για να μη χαλάσει η ράτσα!»
2η Ατάκα από την ταινία «Της κακομοίρας»:
Δούκας: «Ζήκο. Σταμάτα γιατί θα προβώ σε ωμότητες.»
Χατζηχρήστος: «Κι εγώ θα προβώ σε ψημενότητες!»
3η Ατάκα από την ταινία «Της κακομοίρας»:
Δούκας: «Ζήκο. Θα σου ρίξω κλωτσιά και θα σε βάλω γκολ στο γήπεδο Καραϊσκάκη.» Χατζηχρήστος: «Μπα; Κι εγώ αργώ ξέρεις να το σφυρίξω οφσάιντ!»
4η Ατάκα από την ταινία «Της κακομοίρας»:
(Μιλάει στο τηλέφωνο)
Χατζηχρήστος: «Τι να ‘χουμε; Ναι, νομίζω πως έχουμε ένα και μοναχικό. Για αναμείνατε ολίγον τι... Είναι αυτό που έχει μια τρούπα στη μέση; Δεν ξέρω να σας πω τι μάρκα είναι γιατί τα γράμματα είναι τ' ανάσκελα! Ε, μάλλον δεν θα είναι ελληνικής κατασκευής, θα είναι αλλοδαπής προελεύσεως, γιατί βλέπω πολλά μασκαραλίκια απ’ όξω! Έχει κάτι γατιά, κάτι λιοντάρια! Πάντως εσείς θα τα φάτε; Όχι, θα τ' ανάψετε! Ε, άμα ανάψουν ανάψανε! Μάλιστα θα τα στείλω σε πρώτη ευκαιρία γιατί λείπει ο μικρός. Σας μερσώ μαντάμ! Ωρέ ντουβάρ!»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου