Παλαιότερα σε ανάρτηση του ιστολογίου ΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΛΙΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ είχαμε παρουσιάσει "Το θρυλικό καράβι της Σαμοθράκης Τρεις Φίλοι".
Χαρακτηριστικά γράφαμε: Το "Τρεις Φίλοι", Νηολογίου Καβάλας 81, (στη φωτογραφία στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης τα Θεοφάνεια του 1964) Καραβόσκαρο που εξυπηρετούσε τη ...
γραμμή Αλεξ/πολη - Σαμοθράκη από 1964 μέχρι περίπου το 1968. Το έφεραν οι Καρακαλπάκης Ευστράτιος και Αγγελώνιας Στέργιος το 64 από Θάσο. (Ναυπηγείο μάλλον Θεοδοσιάδη). Έκανε την διαδρομή σε τρείς (3) ώρες! Την ίδια περίοδο υπήρχε και ένα παλαιότερο και αργό σκαρί το "Παναγία". Δεν άντεξε το ανταγωνισμό και αποσύρθηκε το 68 αφού τη γραμμή πλέον άρχισε να εξυπηρετείται από το τότε νεότευκτο "Σαμοθράκη".
Παρακάτω μία παρουσίαση του ελληνικού σκαριού "Καραβόσκαρο".
Το Καραβόσκαρο
Ελληνικό σκαρί (απόγονος του παλαιού Δρόμωνα*) με επιρροές από την Ιταλία , αλλά και τα αμερικανικά schooners**. Εμφανίστηκε στα τέλη του 18ου αιώνα, όταν άρχισε να εφαρμόζεται η μέθοδος της σάλας στη ναυπήγηση και κυριάρχησε στο Αιγαίο τον 19ο αιώνα, μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα. Το καραβόσκαρο είναι ένα από τα στενότερα και πολυπλοκότερα στην κατασκευή ελληνικά σκαριά. Το μήκος του έφτανε πολλές φορές τα 40 έως 50 μέτρα και η χωρητικότητά του τούς 400 έως 500 τόνους. Τον 19ο αιώνα τα περισσότερα από τα μεγάλα πλοία στο Αιγαίο ήταν καραβόσκαρα, τα οποία ναυπηγήθηκαν κυρίως στη Σύρο, το Γαλαξίδι και αργότερα στο Πέραμα. Ξεκίνησε ως αλιευτικό, αλλά γρήγορα επεκτάθηκε η χρήση του ως φορτηγού, πολεμικού και αργότερα σαν ακτοπλοϊκού ή πλοίου αναψυχής.
Το "Τρεις φίλοι" στη Καμαριώτισσα Σαμοθράκης, 1964.
Το ‘’Καραβόσκαρο’’ χαρακτηρίζεται κυρίως από την ελλειψοειδή μορφή της πρύμνης και του πλωριού ποδοστάματος***. Για την κατασκευή του ήταν απαραίτητος ο σχεδιασμός σε σάλα , δηλαδή σε ναυπηγείο, που διέθεται ένα μεγάλο ξύλινο δάπεδο, όπου ο αρχικαραβομαραγκός σχεδίαζε τις γραμμές του σκάφους. Το ολικό μήκος του κυμαινόταν από 10μ έως και 50μ.Λόγω της ιδιαιτερότητας κατασκευής του, κατασκευαζόταν σε μεγάλα ναυπηγικά κέντρα όπως την Σύρο και το Γαλαξίδι, κατά το πρώτο μισό του 19ου αι. Μεγάλα καραβόσκαρα κατασκευαζόταν στις αρχές του 20ου αι στην Σκιάθο, την Σκόπελο, στις Σπέτσες, στην Σάμο, στο Πλωμάρι της Λέσβου, στην Καβάλα, στην Κάσο και την Ιθάκη.
Μαρία Αγγελώνια μαζί με τον ανιψιό της Παναγιώτη Τσίπο
μπροστά από το "Τρεις φίλοι", 1964.
Υπάρχουν διάφορες θεωρίες σχετικά με την καταγωγή της χαρακτηριστικής γάστρας του καραβόσκαρου. Μία εκδοχή θέλει το καραβόσκαρο όπως και τον βαρκαλά να κτίζονταν στα Ελληνικά νησιά τον 18ο και 19ο αι, επηρεασμένα πάντως από την δύση.Αλλοι θεωρούν ότι η γάστρα του καραβόσκαρου κατάγεται από τα Αμερικανικά schooners και αντιγράφηκε από τους Έλληνες καραβομαραγκούς κατά την διάρκεια πειρατικών επιδρομών στην Ναπολεόντειο Γαλλία. Ορισμένοι θεωρούν ότι η καταγωγή του είναι Ιταλική.Το καραβόσκαρο ήταν συνήθως εμπορικό σκάφος μέχρι τη δεκαετία του 1920.
Οι καραβομαραγκοί που ήλθαν από την Μικρά Ασία μετά το 1922 κατασκεύασαν αλιευτικά καραβόσκαρα στα ναυπηγεία της Ελλάδος, γνωστά ως ’’ανεμότρατες’’. Τα καραβόσκαρα έφεραν συνήθως 2 ή 3 κατάρτια και η συνήθης ιστιοφορία ήταν ’’λόβερ’’ ή ’’σκούνας’’
Σχέδιο Ναυπηγικών γραμμών ενός Καραβόσκαρου.
Στο Σχέδιο φαίνονται οι Ναυπηγικές Γραμμές ενός Καραβόσκαρου, ειδικά μελετημένου για αναψυχή και υπερπόντιες κρουαζιέρες, με τα εξής χαρακτηριστικά: Μήκος στην κουπαστή 23,40 μ., μήκος στο κατάστρωμα 21,60 μ., μήκος ισάλου 19,00 μ., πλάτος μέγιστο 6,24 μ., έξαλα πλώρης μέχρι το κατάστρωμα 1,83 μ., έξαλα πλώρης μέχρι την κουπαστή 2,92 μ., έξαλα πρύμης μέχρι το κατάστρωμα 1,45 μ., έξαλα πρύμης μέχρι την κουπαστή 2,42 μ., βύθισμα 3,10 μ., εκτόπισμα 118 τόνοι, επιφάνεια πανιών 260 τ.μ., πετρελαιομηχανές 2 Χ 275 ίππους.
*Ο Δρόμων ή Δρόμωνας υπήρξε ο επικρατέστερος τύπος πλοίου του Βυζαντινού πολεμικού ναυτικού. Ο Δρόμων έφερε δύο σειρές κουπιών ανά πλευρά, με δυο κωπηλάτες ανά κουπί (ήταν δηλαδή σύμφωνα με την αρχαία ναυτική ορολογία δίκροτη τετριήρης) με πλήρωμα περίπου 200 ερέτες (κωπηλάτες). Έφερε επίσης ιστίο (πανί) στον κύριο ιστό του. Στο κατάστρωμά του επέβαιναν πολεμιστές που επεδίωκαν όμως την από κοντά μάχη με τον εχθρό. Περί το τέλος του 7ου αιώνα τα πλοία αυτά έφεραν στη πλώρη τους ειδική συσκευή με την οποία εξακοντίζονταν το υγρό πυρ.
Σκούνα (από την Αγγλική λέξη schooner) είναι ένα ιστιοφόρο με δυο κατάρτια (ενίοτε και περισσότερα) από τα οποία το πρυμνιό κατάρτι είναι λίγο ψηλότερο από το πλωριό. Στην παραδοσιακή εκδοχή του, τα κύρια πανιά είναι ιστιοφορίας Ράντας (Gaff-rigged). Η Ράντα είναι ένα παραδοσιακό τραπεζοειδές (τετράπλευρο) πανί - όχι όμως τετράγωνο.
***Ποδόσταμο: (πλωριό και πρυμιό), δομικά δοκάρια, προεκτάσεις της καρένας, στη πρύμνη και στη πλώρη ίσια ή κυρτά. Αποτελούνται από διαφορετικό δοκάρι από αυτό της καρένας, σχεδόν κάθετα της, έχουν δε το ίδιο πάχος με αυτήν. Στο ποδόσταμο της πρύμης στερεώνονται τα βελόνια, στα οποία στηρίζεται (αναρτάται) το τιμόνι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου